usprawiedliwiać się
  • Wymawiać się od czegoś

    30.12.2020
    30.12.2020

    Czy czasownik wymawiać się może być używany w znaczeniu 'usprawiedliwiać się'? Np. Nie przyszła na spotkanie. Potem wymówiła się migreną. Zawsze myślałam, że tak, ale nie znalazłam takiego znaczenia w słowniku.


    Dziękuję i pozdrawiam

    D.

  • Niestety…
    5.09.2013
    5.09.2013
    Dzień dobry Państwu!
    Bardzo proszę o informację dotyczącą pisowni nazw wyrobów przemysłowych. Przyzwyczaiłam się już do pisania nazw samochodów małymi literami np. mercedes atego, iveco, lublin, fiat itp. Ale czy tak samo należy napisać nazwę pompy pływającej niagara czy piły do betonu stihl?
    Kolejna grupa to komputery, np. deel, lenovo i telefony komórkowe – nokia, samsung. Nie chodzi mi o nazwę firmy produkującej, lecz nazwę telefonu czy komputera.
    Z wyrazami szacunku
    Anna Świtalska
  • syndrom sztokholmski

    5.02.2023
    5.02.2023

    Dzień dobry,

    czy zamiast nazwy „syndrom sztokholmski" można używać określenia „syndrom szwedzki"? Wiem, że czasami syndrom ten jest błędnie nazywany „syndromem helsińskim". Zastanawiam się jednak, czy słowo „szwedzki" jest akceptowalne, czy również jest niepoprawne i nie powinno być używane nawet w tekstach nieformalnych lub mowie potocznej?

  • anglicyzmy w terminologii komputerowej
    16.10.2012
    16.10.2012
    Szanowni Państwo!
    Od jakiegoś czasu spotykam się w polszczyźnie z terminem upgrade i tworzoną od niego spolszczoną wersją czasownika. Bardzo mnie to (coraz częstsze i trwalsze) przenikanie do naszego języka terminów anglojęzycznych w ich niezmienionej w dodatku formie razi; tym bardziej że wspomniany wyraz spotykam w języku potocznym, nie zaś w żargonie komputerowym. Czy można to zjawisko wytłumaczyć? Czy coś poza lenistwem takie działanie usprawiedliwia?
    Z góry dziękuję za odpowiedź
    Felicyta
  • ten…, który…
    28.11.2012
    28.11.2012
    Znalazłam informację, że po uzupełnieniu zdania: „Chodziło o powieść Mniszkówny, która nie cieszyła się powodzeniem” o zaimek („tę powieść…”) stanie się ono jednoznaczne, ponieważ wyrazu która nie będzie już można odnieść do Mniszkówny. Dlaczego? Czy zdanie to w pierwotnej postaci jest nieprawidłowe, czy też kontekst może je usprawiedliwiać?
  • gry językowe
    26.07.2002
    26.07.2002
    Co myślicie Państwo o hasłach bawiących się językiem, a przy tym łamiących zasady? Wydaje mi się, że to na tyle częste już zjawisko, że powszechnie akceptowalne, zwłaszcza jeśli chodzi o reklamy. Podobnie jest przecież z tytułami w prasie… Pytanie dotyczy hasła: „Wejscie nowego smaka”. Hasło jest aluzją do tytułu filmu (Wejscie smoka), zresztą cała reklama utrzymana jest w duchu kung-fu. I jest nadal czytelna, bo wiadomo, że chodzi o nowy smak. Czy można takiemu hasłu zarzucić niepoprawność? Przecież gry językowe rządzą się swoimi prawami…
  • ekskuzować
    11.05.2004
    11.05.2004
    Witam!
    W książce pt. Kariera Nikodema Dyzmy pojawia się słowo ekskuzować. Nie znalazłem tego wyrazu w Słowniku PWN, nie ma go także u Kopalińskiego. Choć znaczenie ekskuzować jest raczej jasne, chciałbym się jednak upewnić, co ono znaczy i czy można go używać.
    Pozdrawiam
  • święta
    15.04.2003
    15.04.2003
    Chciałabym się dowiedzieć, jak poprawnie należy pisać: święta wielkanocne. Sam wyraz święta nie jest nazwą własną, a wyraz wielkanocne jako przymiotnik też należałoby pisać małą literą. Jednak większość czasopism stosuje pisownię tych wyrazów raz z dużej litery, innym razem z małej. Ta niekosekwencja budzi moje obawy, dlatedo serdecznie proszę o udzielenie mi odpowiedzi, która rozwieje moje wątpliwości. Z góry dziękuję.
    Aleksandra Szkolnicka
  • liczebnik porządkowy i kropka
    11.05.2011
    11.05.2011
    Szanowni Państwo,
    który z poniższych zapisów jest poprawny?
    1. Jaką tezę autor stawia w akapicie 5.?
    2. Jaką tezę autor stawia w akapicie 5?
    Zatem – czy obecność pytajnika usprawiedliwia (lub może wymusza?) pominięcie kropki po liczebniku porządkowym?
  • Moréas

    31.03.2021
    31.03.2021

    Dzień dobry, 

    bardzo proszę o odpowiedź na pytanie: czy istnieją zasady pisowni usprawiedliwiające pisownię odmienionego nazwiska francuskiego: Moreasa – bez apostrofu? (reguła: „66.5. Nazwiska angielskie i francuskie … Po niewymawianej literze spółgłoskowej -s lub -x stawiamy apostrof, np. Beaumarchais, Beaumarchais’go, o Beaumarchais’m; Marais, Marais’go, o Marais’m; Rabelais, Rabelais’go, o Rabelais’m). Czy napiszemy z apostrofem, czy bez niego tę formę nazwiska?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego